Yorgun, uykulu ve bitkin bir yüz ifadesi… Göz kapağı düşüklüğü çoklukla estetik bir sorun olarak görülse de, aslında hastanın hayat kalitesini önemli biçimde düşürebilen fonksiyonel problemleri da beraberinde getiriyor. O denli ki düşen kapak göz bebeğini örterek görmeyi önleyebiliyor. Bunun sonucunda hastalar görebilmek için ekseriyetle kaşlarını üst kaldırmak, hatta düşüklüğün daha ileri evrelerinde başlarını geriye eğmek zorunda kalabiliyorlar. Göz kapağındaki düşüklük hastaların araç kullanmalarını, spor yapmalarını, yürümelerini ve kolay gündelik işlerini yapmalarını bile riskli hale getirebiliyor. Hastalar da meselelerinden kurtulmak hedefiyle ‘göz kapağı estetiği’ ameliyatı için tabiplerin kapısını çalıyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Pınar Kahraman Koytak, ancakgöz kapağı düşüklüğünde rastgele bir medikal yahut cerrahi tedaviyi planlamadan evvel kesinlikle nedene yönelik detaylı kıymetlendirme yapılması gerektiğine işaret ederek, “Zira göz kapağı düşüklüğü, kapak işlevlerinden sorumlu göz çevresi kaslarını, bu kasları besleyen sinirleri veya bu sinirlerin köken aldığı beyindeki merkezleri etkileyen her türlü nörolojik sorun veya hastalıktan kaynaklanabiliyor. Bu hastalıklar dışlanmadan yapılan cerrahi tedaviler ne yazık ki hem yüz güldürücü olmayabiliyor, hem olası riskli bir nörolojik hastalığın tanı ve tedavisinde gecikmeye yol açabiliyor.” diyor.
Bu belirtiler varsa, dikkat!
Göz kapağı düşüklüğü bilhassa apansız başlamışsa, bu sıkıntıya çift görme yahut göz bebek boyutlarında değişiklik ya da baş ağrısı eşlik ediyorsa, vakit kaybetmeden tabibe başvurmak gerekiyor. Çünkü bu belirtiler 3. hudut felci yahut Horner Sendromu’nda olduğu üzere acil teşhis ve tedavi gerektiren kimi değerli beyin damar patolojileriyle alakalı olabiliyor. Doç. Dr. Pınar Kahraman Koytak, dikkatli olunması gereken öbür belirtileri şöyle anlatıyor: “Ayrıca özellikle gün içerisinde değişkenlik gösteren, örneğin akşama doğru belirgin olarak artan göz kapağı düşüklüğü varsa, kapak düşüklüğü taraf değiştiriyorsa veya yine çift görme, bitkinlik gibi başka yakınmalar eşlik ediyorsa miyastenia gravis gibi kas-sinir kavşak hastalıkları açısından mutlaka ayrıntılı nörolojik değerlendirme gerekiyor”
BEYİN VE HUDUTLARDAN KAYNAKLANAN SIKINTILAR
Göz kapak fonksiyonlarından sorumlu hudutların beyinde köken aldıkları bölgelerde yahut seyirleri boyunca travma, iskemi ya da bası üzere faktörlerden etkilenmesi sonucu oluşuyor.
3. hudut felci
Göz kapağı düşüklüğüne çift görme eşlik ediyorsa, etkilenen taraftaki beğenilen kayma (şaşılık) yahut göz bebeğinde büyüme varsa, nedeni 3. hudut felci olabiliyor. Bu tablo; diyabete, yüksek tansiyona, travmaya ya da beyin sapında köken aldığı bölgede inmeye, damar tıkanıklığına yahut kitle üzere lezyonlara bağlı olarak ortaya çıkabiliyor.
Horner sendromu
Horner Sendromu’nda kapak düşüklüğünden çok, göz kapak aralığında daralma oluyor ve birebir taraftaki göz bebeğinde küçülme izleniyor. Horner Sendromu, tutulan hudut liflerinin beyin, omurilik, hatta göğüs kafesindeki uzun seyrinden ötürü akciğer kanseri dahil ilgili anatomik bölgeleri etkileyen birçok değerli hastalığın belirtisi olabiliyor. Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Pınar Kahraman Koytak, “Özellikle akut geliştiyse veya baş ağrısı ile göz bebek boyutlarında değişiklik eşlik ediyorsa, göz kapağı düşüklüğünün acil nörooftalmolojik muayene ve nöroradyolojik tetkikler ile değerlendirilmesi gerekiyor. Zira 3. sinir felci hayatı tehdit eden anevrizma gibi damarsal basılarla; Horner sendromu ise karotis disseksiyonu gibi yırtıklarla da ilişkili olabiliyor” diye konuşuyor.
KAS-SİNİR KAVŞAK HASTALIKLARI
Diğer nörolojik nedenlere nazaran daha sık görüldükleri, ilaçla tedavi edilebilir oldukları ve kapak cerrahisi planı varsa öncesinde dışlanmaları gerektiği için ‘kas-sinir kavşak’ hastalıklarının teşhiste atlanmamaları epey kıymet taşıyor. Doç. Dr. Pınar Kahraman Koytak, “Miyastenia gravis gibi bu tür hastalıklarda kas ve sinirler normal olsalar da bağışıklık sistemini ilgilendiren bir problemden dolayı kas-sinir kavşağındaki iletimde bir problem söz konusu oluyor. Buna bağlı olarak kas işlevini düzgün yapamıyor ve değişken, yorulmakla artan – dinlenmekle düzelen kas güçsüzlüğü ile bitkinlik görülüyor” diyor.
Miyastenia gravis
Miyastenia gravis üzere kas-sinir kavşak hastalıklarında en sık ve en erken etkilenen kaslar göz etrafı kasları olduğu için hastalar ekseriyetle birinci olarak akşama yanlışsız artan göz kapağı düşüklüğü ve/veya çift görme yakınmalarıyla tabibe başvuruyorlar. Bunun dışında kol ve bacak kaslarında güçsüzlük, yutma, konuşma, çiğneme, hatta teneffüs zahmeti de oluşabiliyor. “Bu bulgular oldukça önemli olup solunum yetmezliği ile seyreden ve miyastenik kriz denilen acil klinik tabloyla ilişkili olabiliyor” ikazında bulunan Doç. Dr. Pınar Kahraman Koytak, “Dolayısıyla hastaların yakın ve düzenli takibi gerekiyor. Hastalık sıklıkla immün tedavi seçenekleriyle iyi kontrol altına alınıyor. Eğer göğüs kafesinde yer alan timüs bezinin kötü huylu tümörü ile ilişkili ise erken cerrahiyle bezin çıkartılması gerekiyor” diye konuşuyor. Yalnızca göz kaslarının tutulduğu oküler miyasteni hastalarına ise teşhis koymak bazen güç olabiliyor, çünkü taklitçi hastalıklar ile karışabiliyor. Kesin teşhis için tek lif elektromiyografisi üzere ileri elektrofizyolojik tetkikler epey yardımcı oluyor.
KAS HASTALIKLARI (MİYOJENİK NEDENLER)
Göz etrafındaki kasların etkilendiği kas hastalıkları (progresif eksternal oftalmopleji ve mitokondrial miyopatiler, miyotonik distrofi gibi) çoklukla genetik nedenli oluyor. Göz kapağı düşüklüğü çoğunlukla iki taraflı ve simetrik özellik sergiliyor, kimilerinde gözlerde önemli hareket kısıtlılığı eşlik edebiliyor. Bunların yanı sıra kol ve bacak kaslarında güçsüzlük yahut kasılma, yutma zahmeti ve sistemik bulgular da ortaya çıkabiliyor. Epey ender görülen bu tablolarda aile hikayesinin yeterli sorgulanması, ayrıntılı nörooftalmolojik ve nöromusküler muayene, elektromiyografi ile genetik inceleme başta olmak üzere ileri tetkiklerle
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
